Pediatrik Kalp Cerrahisi Ameliyatları, Öncesi ve Sonrası
Pediatrik Kalp Cerrahisi Ameliyatları, Öncesi ve Sonrası
Pediatrik kalp cerrahisi
Çocuklarda doğumda mevcut olan kalp defektlerinin (konjenital kalp defektleri) veya doğumdan sonra çocuklarda gelişen kalp hastalıklarının tedavisi için pediatrik (çocuk) kalp cerrahisi ameliyatları uygulanmaktadır. Konjenital kalp hastalıklı çocukların iyileşmesi ve hayatını sağlıklı sürdürebilmesi için bu ameliyatlara ihtiyaç bulunmaktadır.
Tanım
Pekçok çeşit kalp defekti bulunmaktadır. Bunlardan bazıları hafif iken bazıları ise daha ciddidir. Kalp defektleri kalbin içerisinde veya kalbin dışındaki ana kan damarlarında meydana gelebilir. Bazı kalp defektlerinde çocuk doğduktan hemen sonra kalp ameliyatı gerekmektedir. Bazılarında ise kalp ameliyatına kadar çocuklar aylar veya yıllarca güvenle bekleyebilmektedir.
Kalpteki defektin tamiri için tek bir cerrahi girişim yeterli olabilirken, bazen birden fazla (seri halinde) ameliyat gerekli olabilmektedir. Çocuklardaki konjenital kalp defektlerinin tedavisinde kullanılan üç farklı teknik aşağıda tarif edilmiştir:
a. Açık kalp ameliyatı: Kalp-akciğer bypass makinesi kullanılarak yapılan kalp ameliyatı tekniğidir.
- Çocuk genel anestezi altında iken (çocuk tamamen baygın olup bu esnada ağrı hissetmemektedir) göğüs kemiğinin (sternum) ortasına bir kesi (insizyon) yapılarak göğüs kafesine girilir. Bu işleme sternotomi denilir.
- Kalp-akciğer bypass makinesi adı verilen özel bir pompa aracılığı ile kan dolaşımı vücut dışına alınacak şekilde kalbe tüpler yerleştirilir. Bu makine kana oksijen ilave etmekte, kanı sıcak tutmakta ve kalp defekti tamir edilirken vücudun kalp haricindeki diğer tüm kısmına kan dolaşımını sağlamaktadır.
- Bu makine sayesinde kalp durdurulabilmektedir. Kalp durdurularak, kalbin kas veya kapakçık dokusundaki defektler veya kalpten çıkan ana kan damarlarındaki defektler tamir edilebilmektedir. Tamir yapıldıktan sonra makine devreden çıkarılır ve kalp tekrar çalıştırılır. Göğüs kemiği ve cilt kapatılır.
b. Kapalı kalp ameliyatı: Kapalı kalp cerrahisi ameliyatlarında kalp-akciğer makinesi veya kardiopulmoner bypass makinesi kullanılmaz fakat yine de göğüs kafesi açılarak kalp görülür ve ameliyat kalp odacıkları açılmadan yapılır.
c. Bazı kalp defektlerinin tamiri için bacak damarlarından sokulan küçük tüpler içerisinden kalbe ulaşılarak tamir yapılır. Yalnızca birkaç kalp defekti bu şekilde tedavi edilebilmektedir.
Bazı kalp defektlerinin tamirinde ise, göğüsün yan tarafından kaburga kemiklerinin arasından girilerek (torakotomi) açık veya kapalı kalp ameliyatları yapılabilmektedir. Bu cerrahi girişimler özel enstrüman ve kameralarla da yapılabilmektedir.
Kalp ameliyatlarının defekt tiplerine göre ayrı ayrı açıklamaları için Ana Sayfa'da Konjenital (Doğumsal) Kalp Hastalıkları veya Konjenital (Doğumsal) Kalp Cerrahisi Ameliyatları bölümlerine bakabilirsiniz.
Neden kalp cerrahisi ameliyatları gereklidir ?
Bazı çocuk kalp hastalıklarında doğum sonrası hemen ameliyat gereklidir. Bazılarında ise ameliyat olmadan önce aylar veya yıllarca beklemek gerekebilmektedir. Bazı kalp defektlerinde ise cerrahi onarım gerekmemektedir.
Genel olarak, çocuklarda kalp ameliyatı ihtiyacını gösteren belirtiler şunlardır:
- Cilt, dudaklar ve tırnak yataklarında mavi veya gri görünüm (siyanoz): Bu belirti kanda yeterli oksijen bulunmadığını göstermektedir (hipoksi)
- Akciğerlerin nemli (konjesyone) veya sıvı dolu olması sonucunda nefes alma güçlüğü (kalp yetersizliği)
- Kalp hızı veya ritminde bozukluk (aritmi)
- Beslenme veya uyuma güçlüğü, büyüme ve gelişme geriliği
Çocuklarda kalp cerrahisi uygulayan hastanelerde bu cerrahi girişimleri yapmak üzere özel olarak eğitilmiş cerrahlar, hemşireler ve teknisyenler bulunmaktadır. Aynı zamanda bu eğitimli personel ameliyat sonrası çocukların bakımını da üstlenmektedir.
Riskler
Çocuklarda yapılacak bir kalp ameliyatının riskleri şunlardır:
- Ameliyat esnasında veya ameliyat sonrasındaki günlerde kanama
- İlaçlara bağlı yan etkiler
- Nefes alma güçlüğü
- Enfeksiyon
Kalp cerrahisine bağlı ilave riskler ise şunlardır:
- Kan damarlarında pıhtı oluşumu (trombüs)
- Kan damarlarına hava baloncuklarının kaçması (hava embolisi)
- Pnömoni (Zatürre)
- Kalp atım hızı problemleri (aritmiler)
- Kalp krizleri
- Felç
Ameliyattan önce
Eğer çocuk konuşuyorsa ameliyat hakkında bilgi verilmelidir. Eğer okul öncesi bir çocuğunuz varsa ameliyattan bir gün önce ona anlayabileceği şekilde herşey anlatılmalıdır. Örneğin, ona şöyle söyleyebilirsiniz: "Hastaneye birkaç günlüğüne kalmak üzere gidiyoruz. Doktor kalbine bir ameliyat yaparak onun daha iyi çalışmasını sağlayacak."
Eğer çocuğunuz daha büyükse, ameliyattan bir hafta önce ona ameliyattan bahsetmeye başlayabilirsiniz. Çocuğunuza ameliyat olacağı hastaneyi ve ameliyathane girişi gibi bölgeleri daha önceden bir yetkili ile birlikte gezdirmeniz de faydalı olacaktır.
Çocuğunuza ameliyat öncesi pekçok test uygulanacaktır:
- Kan testleri (Tam kan sayımı, elektrolitler, pıhtılaşma faktörleri, kan grubu vs.)
- Göğüs röntgeni
- Elektrokardiyogram (EKG)
- Ekokardiyogram (EKO, Kalp ultrasonu)
- Anjiografi
- Hikaye alma
- Fizik muayene
Çocuğunuzun doktoruna veya hemşireye mutlaka çocuğunuzun kullandığı ilaçları söyleyiniz. Bu ilaçlar arasında doktor tarafından verilenlerin haricinde reçetesiz almış olduğunuz vitamin, balık yağı, bitkisel karışımlar vs. varsa mutlaka belirtmeyi unutmayınız.
Ameliyat öncesindeki günler süresince;
- Eğer çocuğunuz Warfarin (Coumadin), heparin veya aspirin gibi bir kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsa (pıhtılaşmayı zorlaştıran ilaçlar) çocuğunuzun doktoru veya hemşiresi ile bu ilaçları ne zaman kesmeniz gerektiği konusunda konuşun.
- Çocuğunuzun doktoruna ameliyat günü çocuğıun hangi ilaçları alması gerektiğini sorun.
Ameliyat günü;
- Çocuğunuzun ameliyattan önceki gece belirli bir saatten sonra hiçbirşey yememesi ve içmemesi istenecektir.
- Ameliyat öncesinde doktorunuzun almasını önerdiği ilaçları çocuğunuzun çok az suyla alması uygundur.
- Ameliyata saat kaçta alınacağı önceden size bildirilecektir.
Ameliyattan sonra;
Açık kalp ameliyatı geçiren çocukların çoğunluğu ameliyat sonrası 1 - 4 gün arasında yoğun bakım ünitesinde ve 6 - 10 gün arasında hastanede kalmaktadırlar. Kapalı kalp ameliyatı geçiren hastalarda yoğunbakım ve hastanede kalış süreleri daha kısadır.
Yoğun bakım ünitesinde kaldığı sürede çocuğunuza;
- Anestezi verildiği için nefes yoluna bir tüp yerleştirilerek solunum cihazı bağlanacaktır. Solunum cihazına bağlı olduğu süre boyunca anestezi ile uyutulacaktır.
- Sıvı ve ilaçların verilmesi için damar yolu takılacaktır.
- Göğüs kavitelerinden hava, kan ve sıvıların boşaltılması için bir veya iki tüp göğüs kafesine takılacaktır.
- Mideyi boşaltmak veya uzamış yoğun bakım süresi olan çocuklarda beslenme ve ilaçların verilmesi amacıyla mideye burundan gönderilen bir tüp sokulacaktır.
- Yoğun bakım süresince mesaneyi boşaltmak ve idrar miktarını ölçmek için mesaneye bir idrar sondası yerleştirilecektir.
- Çocuğu monitörize etmek için pekçok kablo ve tüp takılı olacaktır.
Çocuğunuz yoğun bakım ünitesini terk etmeden önce, bağlı olan tüp ve kabloların çoğusu çıkarılır. Çocuk günlük aktivitelerini kendi yapması konusunda cesaretlendirilir. Çocukların bir kısmı 1 - 2 gün içerisinde yeme içmeye başlarlar, bazı çocuklarda ise bu biraz daha zaman alabilir.
Çocuğunuz hastaneden taburcu olurken, aileye ve bakıcılara çocuğun yapabileceği aktiviteler, yapmaması gerekenler, yara yeri bakımı ve ilaçların nasıl kullanılacağı konusunda bilgi verilir.
Çocuğun tam olarak iyileşmesi için birkaç hafta gereklidir. Okula veya kreşe gidebileceği zaman için doktorunuzdan bilgi alabilirsiniz.
Her 6 - 12 ayda bir çocuğunuzun bir çocuk kardiyoloji uzmanına (kalp doktoru) kontrol muayenesi olması gerekmektedir. Diş hekimliğinde diş temizliği veya diş tedavisi gereken durumlarda çocuğunuzun antibiyotik kullanması gerekebilir. Bu tür durumlarda antibiyotik kullanmak çocuğunuzu ciddi bir kalp enfeksiyonu riskinden korur. Böyle bir uygulamanın gerekli olup olmadığını kardiyoloji doktorunuza sorabilirsiniz.
Hedef (Prognoz)
Kalp cerrahisinin nihai hedefi çocuğun durumuna, kalp defektinin ve uygulanan cerrahi işlemin tipine göre değişiklik göstermektedir. Çoğu çocuk kalp cerrahisi sonrasında tamamen iyileşir ve normal günlük aktivitelerine dönebilir.
Prof.Dr.Buğra HARMANDAR
Yorumlar -
Yorum Yaz